Als kleine jongen was Paul Vens al gebiologeerd door de magie van de klanken en de beelden in de natuur. Als hij onder de bladeren van de enorme rabarberplanten in de tuin van zijn ouders zat, was het stil om hem heen. “En het was ook stil in mij. Ik hoorde er slechts de wind door de bladeren, het zachte getik van de regendruppels, de zinderende trillingen van warmte in de zomer. Beschut onder die reusachtige rabarberbladen zag ik een miniwereld van plantjes met zilveren bladeren en mooie tropisch aandoende bomen op grillig gevormde kleigrond.”

Paul wilde een manier vinden in zijn leven om deze magische sferen van de natuur op te roepen met klank. Beelden en klanken zijn voor hem het gereedschap waarmee hij deze sferen soms kan raken. “Nu, zoveel liedjes en jaren later, voel ik: Melodieën zijn bijzonder. Het zijn manifestaties waarin je het hoogste lied herkent. Ja, ze leven in de geest van het leven zelf. Het gaat om het innerlijk beeld dat in mij arriveert. Ik wil het zo goed mogelijk vorm geven zodat de inspiratie buiten mij zichtbaar of hoorbaar wordt.”

Naast zijn gitaar, zijn stem en zijn schildertalent ontdekte Vens eind jaren negentig via een pater de Tibetaanse klankschalen. Zij worden ook wel ‘zingende schalen’ genoemd. Hij werkt nu voor het 'Kaspar Hauser Kursus Huis’ van Bronlaak (biedt cursussen voor bewoners) als docent Ontspanning met de Tibetaanse klankschalen. Hij geeft ook concerten met de klankschalen in de woonhuizen van verschillende zorgorganisaties om bewoners en medewerkers rust en ontspanning te laten ervaren.

Wat doen de klankschalen precies?

“De Klankschalen stralen een verfijnde trilling uit door een waaier van boventonen.
Door de verdiepende werking beleeft de luisteraar zijn innerlijk leven rustiger en intens. Dit brengt ontspanning. Door deze zogenaamde ‘zingende schalen’ kan je een verbinding op een dieper niveau met je zelf en de ander voelend waarnemen. Je komt dan in contact met het Zelf. Hoe meer gepanserd je bent als mens, hoe moeilijker dit te bereiken valt.”

Je wilt geen therapie geven maar je geeft wel ‘stilte concertjes’ in de woonhuizen van zorginstellingen.

“Ja, therapie, dat vind ik in het kader van de gelijkwaardigheid niet zo kloppen. Ik wil geen therapie aanbieden voor volwassenen, het veronderstelt toch dat iemand anders zou moeten zijn dan hij is. Ik heb me gericht op het aanbieden van een subtiele klanksfeer waardoor je een bepaalde heling kan ervaren. Ik bouw deze sfeer op met teksten, instrumentele gitaarmuziek en klankschalen. Door deze sfeer wordt het Zelf, of het onzegbare, uitgenodigd zich te manifesteren. Het Ego heeft hier niets te zoeken.”

Hoe reageren mensen met een beperking of mensen met dementie op deze sfeer?

“Zij hebben tot deze sfeer vaak veel makkelijker toegang dan wij. Wij hebben veel meer vooroordelen, veel meer verstandelijke vragen die deze sfeer in de weg zitten.
Sommige mensen kan je echt niet bereiken met een klankschaal of een echt liedje.
Maar toch gebeurt het regelmatig dat de heelheid voelbaar ontwaakt. Dan zijn veel gelijkgestemden aanwezig. Gevoeligheid voor die trilling is bepaald door omgeving, opvoeding, hoe staat iemand in het leven. Als je een ongeïnteresseerd publiek hebt, houdt de reikwijdte van de trilling van de schalen na een meter op. Deze mensen hebben barrières die de klank doen stagneren. Bij meer ontvankelijke mensen kan de trilling heel ver reiken en deze kan ook veel voelbaar effect (verbinding, rust, ontspanning) hebben.”

Hoe kan je je als begeleider voorbereiden op zo’n ‘stilte concertje’?

“Bewoners moet je een beetje voorbereiden op wat gaat komen. Het is fijn als iedereen al rond een grote tafel zit of in bedden ligt die in een kring opgesteld. Het is fijn dat er al in sfeer een overgang is vanuit het ‘gewone’ leven. Dat het licht als gedempt is, een kaarsje aan. En dan kan het concertje zijn aanvang nemen.”

Voor wie is zo’n stilteconcertje geschikt?

“Voor iedereen in de zorg die behoefte heeft om verdiepende, verstillende rustgevende ontspanning te ervaren. Dit kunnen (gespannen) bewoners zijn in de gehandicapten zorg, maar ook in de ouderenzorg. Ook voor mensen met dementie in laatste levensfase kan het heel fijn zijn. Begeleiders en zorgmedewerkers kunnen aansluiten en van hun cliënten andere aspecten zien dan in het dagelijks leven. Zij kunnen daarnaast qua ontspanning in deze c-tijden ook zelf best wat ondersteuning gebruiken.”

Voor verdere informatie over 'stilteconcertjes':  paulvens.nl

Danja van der Meer